Jim Gianopulos: Χόλιγουντ α λα ελληνικά
Όπως κάθε πετυχημένος Έλληνας ομογενής που σέβεται τον εαυτό του, έτσι και ο Jim Gianopulos αποφάσισε να επισκεφτεί την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, στο πλαίσιο του προγράμματος «Great Ideas». Πρόκειται για ένα πρόγραμμα μέσα από το οποίο προωθούνται οι επιστημονικές και πολιτιστικές σχέσεις Ελλάδας και Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής. Με αυτόν τον τρόπο, ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Fox Filmed Entertainment, και μην ξεχάσω, Έλληνας στην καταγωγή, «επαναπατρίστηκε» για να μας μιλήσει για κινηματογράφο.
Μόνο στο άκουσμα του ονόματός του το κοινό απέβαλλε κάθε δισταγμό και έτρεξε να παρακολουθήσει την ομιλία του πρώτα στο θέατρο Τζων Κασαβέτης, στη Θεσσαλονίκη και ύστερα στο Μέγαρο Μουσικής της Αθήνας. Τρίτο σταθμό του αποτέλεσε η Ταινιοθήκη της Ελλάδος, στο νέο κτήριο του κινηματογράφου «Λαίς»,
όπου αυτή τη φορά φοιτητές είχαν την ευκαιρία να τον ακούσουν.
Η αμεσότητά του και το μεγάλο, ειλικρινές χαμόγελό του κέρδισαν απευθείας το κοινό.
Δίνοντας τη δική του άποψη για τον κινηματογράφο ξεκίνησε την ομιλία του με την εξής πρόταση: «Το σινεμά είναι μια γαλλική εφεύρεση, που όμως απέκτησε χαρακτήρα στην Αμερική». Ποτέ δεν κατάλαβε γιατί αποφάσισε να ασχοληθεί με τον κινηματογράφο. Μπορεί, πάντως να μην είχε το ταλέντο του Βούλγαρη, όπως είπε, αλλά σίγουρα είχε το πάθος του.
Έχοντας σπουδάσει Πολιτικές Επιστήμες και Νομική στη Βοστόνη, και σε μια περίοδο όπου οι διαμαρτυρίες κατά του πολέμου του Βιετνάμ γίνονταν όλο και εντονότερες, ο Jim είχε δύο επιλογές, να σώσει τον κόσμο ή να γίνει δικηγόρος των Rolling Stones. Το «Mean streets» του Martin Scorcese τον έκανε να καταλάβει ότι έπρεπε να γίνει μέρος του κόσμου των ταινιών. Είχε πολλές ευκαιρίες που τελικά τον οδήγησαν στο να συνδεθεί με πολύ γνωστές εταιρίες παραγωγής ταινιών, όπως η Columbia Pictures. Επέλεξε να ασχοληθεί με την παραγωγή πολλών γνωστών επιτυχιών στην ιστορία του σύγχρονου αμερικανικού κινηματογράφου. Στάθηκε, όμως περισσότερο στην ταινία Sideways, για την οποία δήλωσε ότι είναι πολύ υπερήφανος αφού μπόρεσε να συνεργαστεί με ένα μεγάλο δημιουργό, που τύγχανε και ο ίδιος ελληνικής καταγωγής, τον Alexander Payne. Ήταν μια από τις σημαντικότερες συνεργασίες του.
Γενικά, πάντως τα κριτήρια των επιλογών του περιορίζονται σε κάποια βασικά ερωτήματα: Για ποιο λόγο πρέπει να υπάρξει αυτή η ταινία; Πώς θα την προωθήσω στο κοινό; Πώς θα κάνω το κοινό να τη δει;
Υπάρχουν δύο είδη ταινιών, σύμφωνα με το Jim Gianopulos. Το ένα στηρίζεται στο word of mouth, και πρόκειται συνήθως για ταινίες με χαμηλό προϋπολογισμό, καλό σενάριο και λίγα μέσα για τη προώθησή τους. Το δεύτερο είδος είναι οι μεγάλες, εμπορικές, χολιγουντιανές ταινίες. Σ’ αυτήν την κατηγορία συγκαταλέγονται οι ταινίες με κραυγαλέο μάρκετινγκ και η προώθησή τους είναι πάντοτε σκληρή και ακριβή. Πρέπει, βέβαια, το προϊόν να είναι σχετικά καλό για να πείσεις τόσο κόσμο να πάει σινεμά, Σάββατο βράδυ, λέει ο Jim.
Κάποια στιγμή τέθηκε και ο ελληνικός κινηματογράφος υπό συζήτηση και κριτική. Ήταν αναπόφευκτα τα σχόλια του μεγάλου παραγωγού για την έλλειψη πόρων, οργάνωσης και τακτικής από την πλευρά των ελληνικών εταιριών παραγωγής και του κράτους, το οποίο δε φαίνεται να παίρνει και πολύ στα σοβαρά την έβδομη τέχνη.
Άρχισε να ακούγεται πιο αισιόδοξος όταν ρωτήθηκε για το Φεστιβάλ ελληνικών ταινιών του Λος Άντζελες. Παρακολούθησε πολλές ελληνικές παραγωγές που τον ενθουσίασαν και διαβεβαίωσε πως οι Έλληνες δημιουργοί δεν υστερούν σε ιδέες, αλλά μάλλον σε θέματα επιχειρηματικότητας. Για να γίνει μια ελληνική ταινία γνωστή στο ευρύ κοινό, δηλαδή το αμερικάνικο, θα πρέπει οι Έλληνες δημιουργοί να μάθουν να προωθούν. Δήλωσε πως οι αμερικάνικες εταιρίες παραγωγής μπορούν να προωθήσουν και την πιο ανεξάρτητη Ούγγρο-βουλγαρική παραγωγή. Μπορούμε όμως, να τους πείσουμε να το κάνουν;
Εμμένοντας στο θέμα ελληνικός κινηματογράφος και στο κατά πόσο θα μπορούσε μια ελληνική ταινία να γεμίσει τις αμερικανικές αίθουσες, ο πρόεδρος της Fox Entertainment φάνηκε ρεαλιστής. Στην αμερικανική αγορά είναι γνωστό πως δεν πετυχαίνει το ευρωπαϊκό σινεμά. Τους Αμερικανούς δεν τους ενδιαφέρει να δουν ταινίες άλλων χωρών, σύμφωνα με τον κ. Gianopulos. Θέλουν να βλέπουν γνωστά πρόσωπα, γνωστές τοποθεσίες. Τους ενδιαφέρει, πάνω από όλα, η αμερικανική πραγματικότητα.
Επέμεινε πως εάν η επόμενη κινηματογραφική γενιά εκπαιδευθεί, καλλιεργηθεί και τελειοποιηθεί στην Τέχνη του σινεμά τότε μόνο θα μπορέσουν να θεμελιωθούν μεγάλες καριέρες. Πρότεινε πρόγραμμα, οργανωμένα τμήματα σε πάνω από μία σχολές, πρακτική άσκηση πάνω στις τεχνικές. «Οι άνθρωποι μπορούν να δημιουργήσουν, απλά χρειάζονται καθοδήγηση». Αργότερα ακολουθεί το κυνήγι. Ο Jim Gianopulos μας προσγειώνει απότομα, περιγράφοντας πως λειτουργούν τα πράγματα στην πραγματικότητα, «επινόησε φοβερές ιδέες για φοβερό σενάριο και ύστερα πλησίασε ανθρώπους με πολλά λεφτά». Έτσι γίνεται τώρα, έτσι γινόταν πάντοτε. Όπως δήλωσε, ακόμη και πολύ σημαντικοί σκηνοθέτες δυσκολεύονται να βρουν χορηγούς.
Υπάρχουν και εξαιρέσεις ταινιών που από τύχη κατόρθωσαν να πετύχουν το ακατόρθωτο. Παραδείγματα μέτριων σεναρίων που με χαμηλό προϋπολογισμό και μια σειρά από τυχαίες συγκυρίες, έκαναν συντελεστές και ηθοποιούς να τρίβουν να χέρια τους. Από την άλλη πάλι, πολλά ευρηματικά σενάρια κέρδισαν αξιόλογες διακρίσεις σε αμερικανικό επίπεδο. Γι’ αυτό το λόγο, ποτέ δε μπορεί να γνωρίζει κάποιος τι κάνει μια ταινία επιτυχία ειδικά σε έναν κόσμο όπου το σινεμά αποτελεί μια πολύ προσοδοφόρα επιχείρηση.
Ένα ερώτημα που θα ήταν ενδιαφέρον να απαντήσει ο Jim Gianopulos, αλλά και οι ίδιοι οι Έλληνες δημιουργοί στον εαυτό τους, είναι το εξής:
Μήπως στην προσπάθειά του να ικανοποιήσει τη ματαιοδοξία του ο ελληνικός κινηματογράφος, μιμούμενος τις χολιγουντιανές ταινίες, τελικά καταλήξει να ξεχάσει ποιος είναι στην πραγματικότητα;
